Digitalisering op school omdat iedereen het doet?
Ready, set, go
Minister van Onderwijs Weyts heeft vorig jaar budget uitgetrokken om digitalisering op school voor de ouders betaalbaar te maken, waarvoor dank.
Ook vorig jaar heeft Minister van Telecommunicatie De Sutter akkoorden afgesloten met SignPost en Proximus om alles in goede banen te leiden, waarvoor dank.
Fondsen en infrastructuur zijn voorhanden: niets houdt scholen nog tegen om de digitale kaart te trekken.
Visie
Of willen we weten waarom we dit doen? Wanneer een project start, dan is de eerste vraag die gesteld wordt: waarom doen we dit? Dit is precies dezelfde vraag die ik een jaar geleden aan een school gesteld heb. Het antwoord was: "We kunnen niet achterblijven, iedereen doet het." Ben ik de enige wiens wenkbrauwen fronsen bij dit antwoord? Mijn wenkbrauwen kwamen helaas niet naar beneden toen ik het antwoord hoorde op mijn vragen "Hoe zullen de PC's worden ingezet? Welke visie heeft de school? En welke strategie is uitgewerkt? In welke mate zijn de leerkrachten klaar om de PC's in te zetten en in welke mate wordt het PC-gebruik dubbelop met de schoolboeken?" want het antwoord luidde: "Dat zijn we aan het bekijken". Kar, paard: welk van beide stond ook alweer vooraan?
Mildheid
Laat mij vooral de laatste zijn die tegen digitalisering is. Op mijn twaalfde leerde ik blind typen en mijn vingers zaten meer tussen dan op de toetsen. De jaren daaraan voorafgaand maakte ik overhoringen op stencils. En mijn eerste e-mail verstuurde ik toen ik al werkte. Heerlijk is die digitalisering: I love my smartphone, tablet and laptop! I really do! En het internet is geweldig: uitwisselen en opzoeken van informatie in een handomdraai. Als je niet wilt, verlies je veel minder tijd aan opzoekwerk dan vroeger toen je eerst naar de bib ging, het boek zocht, de index raadpleegde en dan hopen dat je op de juiste bladzijde uitkwam. Neen, neen, ik ben ab-so-luut voorstander, al was het maar dat ik dankzij IT de huur van mijn eerste appartementje kon betalen.
Change
Intussen begeleidde ik ook bedrijven met veranderingstrajecten en wat telkens -ook in de vakliteratuur die je tegenwoordig vooral in video kunt raadplegen- terugkomt is: start with why (Simon Sinek). En waarom je best start met uit te leggen waarom je het project lanceert is om buy-in te creëren, betrokkenheid, interesse en goesting om mee te doen.
Met enthousiasme uitleggen waarom je iets doet vergt in eerste instantie een duidelijke visie. Doen omdat niet achter te blijven lijkt me niet het sterkste argument. Op een toets zou het meer dan waarschijnlijk geen punten verdienen.
Strategie
Ik blijf op mijn honger zitten, ook al kan ik me veel redenen voorstellen waarom een school digitaliseert, dus laat ik de reden even in het midden en blik naar de volgende stap: de strategie. Stel dat de school een duidelijke en onderbouwde visie heeft, dan rijst de vraag: in welke mate zijn alle stakeholders betrokken? Alle! Dus niet alleen het onderwijzend personeel, maar ook de leerlingen en de ouders. Neen, niet enkel het oudercomité. En welke strategie zal er gehanteerd worden? Hoe zullen de leerkrachten de PC's in de klas inzetten? Als we al van die invulboeken af willen, hoe zal de PC zijn intrede maken? Wordt er per vak gekeken? Wordt de PC misschien alleen gebruikt om leerstof te raadplegen en zal hij bijgevolg het schoolboek vervangen?
Veilig internetten
Ook al ligt de gemiddelde leeftijd voor een eerste smartphone krijgen op ongeveer 10 jaar, toch zijn er nog steeds kinderen die op hun 12de niet over een eigen smartphone of computer beschikken. Mediawijsheid is, of ze actief zijn of niet op het internet, bij de meeste kinderen van 12 jaar niet sterk ontwikkeld. In welke mate worden die eerstejaars gewapend voor het internetverkeer? Zal dat mee worden opgenomen in de lessen? Zal voldoende de nadruk gelegd worden op 'geloof niet alles wat op het internet staat', 'wees voorzichtig met delen van privégegevens en -foto's', 'vertrouw niet zomaar iemand die je niet uit het echte leven kent'? Toen ik die vraag stelde werd verwezen naar de fietshelm, waarbij de ouders verantwoordelijk zijn. Is de school niet verplicht om kinderen mediawijs te maken wanneer zij diegene is die verplicht om een PC te gebruiken?
Lessons learned
Maar zoals lesgeven en communiceren met de leerlingen bij de tweede COVID-lockdown al honderd keer beter georganiseerd was dan bij de eerste, zo zullen de scholen ook wel hun weg vinden in hun digitaliseringtraject. Per slot van rekening is het voor de scholen ook nieuw en doen ze, net zoals wij allemaal, hun best om dat zo goed mogelijk te doen. Succes, scholen!
Meer info over mediawijsheid vind je o.a. op
https://www.medianest.be/ - website voor ouders over mediaopvoeding
https://www.childfocus.be/nl/preventie/clicksafe-veilig-internetten - site over veilig internetten
LinkedIn posts